Pomoc społeczna

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka, podejmuje działania zmierzające do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

  • przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,
  • pracy socjalnej,
  • prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
  • analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,
  • realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych
  • rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:

  • ubóstwa,
  • sieroctwa,
  • bezdomności,
  • bezrobocia,
  • niepełnosprawności,
  • długotrwałej lub ciężkiej choroby,
  • przemocy w rodzinie,
  • potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi
  • potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
  • bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
  • trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy
  • trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
  • alkoholizmu lub narkomanii,
  • zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
  • klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów  w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, przy jednoczesnym wystąpieniu  co najmniej jednego z w/w powodów.

Świadczeniami z pomocy społecznej są:

 1) świadczenia pieniężne:

  • zasiłek stały,
  • zasiłek okresowy,
  • zasiłek celowy, specjalny zasiłek celowy, zasiłek celowy zwrotny
  • zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
  • pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
  • świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy,
  • wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

2)  świadczenia niepieniężne:

  • praca socjalna,
  • bilet kredytowany,
  • składki na ubezpieczenie zdrowotne,
  • składki na ubezpieczenia społeczne,
  • pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
  • sprawienie pogrzebu,
  • poradnictwo specjalistyczne,
  • interwencja kryzysowa,
  • schronienie,
  • posiłek,
  • niezbędne ubranie,
  • usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
  • specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
  • mieszkanie chronione,
  • pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
  • pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.

 

Zasiłek stały

Zasiłek stały przysługuje:

  • pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
  • pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niedolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie  są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

  • w przypadku osoby samotnie gospodarującej- różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
  • w przypadku osoby w rodzinie- różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
  • kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30,00 zł miesięcznie.

 

Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń  z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

  • osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej
  • rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Zasiłek okresowy przysługuje w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej lub rodziny a dochodem osoby lub rodziny, przy czym kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% tej różnicy. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. Okres na jaki przyznaje się zasiłek okresowy uzależniony jest od okoliczności sprawy.

 

Zasiłek celowy, specjalny zasiłek celowy, zasiłek celowy zwrotny

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów żywności, leków i leczenia, remontu mieszkania, opału i odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Zasiłek celowy może być przyznany i nie podlegać zwrotowi (niezależnie od dochodu) osobie i rodzinie, które poniosły straty w wyniku  klęski żywiołowej, ekologicznej i zdarzenia losowego.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:

  • specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi,
  • zasiłek celowy pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku Uchwała Nr 110/04 Rady Gminy Opatówek z dnia 29.06.2004r. w sprawie zasad przyznawania zasiłków celowych zwrotnych z funduszy zadań własnych gminy.

 

Pomoc w zakresie dożywiania 

Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Pomoc w zakresie dożywiania może być przyznana nieodpłatnie, jeżeli dochód nie przekracza 150 % kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej.

Pomoc w zakresie dożywiania przysługuje:

  • dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej
  • uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej
  • osobom i rodzinom znajdującym się w trudnych sytuacjach życiowych

Uchwała Rady Gminy Opatówek Nr 359/14 z dnia 9 stycznia 2014 r. w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020. Celem tego programu jest ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży   z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji.

 

Sprawienie pogrzebu

Sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Pochówku dokonuje się w przypadku osób samotnych oraz tych, które mają rodziny a rodziny te nie są w stanie sprawić pogrzebu ze względów finansowych oraz braku uprawnień o zasiłku pogrzebowego.

Uchwała Rady Gminy Opatówek Nr 70/15 z dnia 23.06.2015r. w sprawie ustalenia zasad sprawienia pogrzebu na koszt Gminy Opatówek.

     

Poradnictwo i pomoc instytucjonalna

Ośrodek oferuje osobom i rodzinom pomoc w formie pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego w szczególności prawnego i psychologicznego. pedagogicznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem. Poradnictwo specjalistyczne i praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.

 

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona , przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych. Mogą być one przyznane także osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina,  a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Usługi obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi mają na celu uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, pomagają uczestniczyć w życiu rodziny, w załatwianiu spraw urzędowych, radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych, pielęgnacji jako wspieraniu procesu leczenia, w rehabilitacji fizycznej i usprawnianiu zaburzonych funkcji organizmu itp.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Uchwała Rady Gminy Opatówek  Nr 230/16 z dnia 20.12.2016r. w sprawie szczegółowych  warunków stawek odpłatności za usługi opiekuńcze świadczone przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opatówku oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania.

 

Umieszczenie w Domu Pomocy Społecznej

 Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób  w nim przebywających.

Domy pomocy społecznej , w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone dzielą się na domy dla

  • osób w podeszłym wieku
  • osób przewlekle somatycznie chorych
  • osób przewlekle psychicznie chorych
  • dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie
  • dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie
  • osób niepełnosprawnych fizycznie
  • osób uzależnionych od alkoholu

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

  • mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;
  • małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z zawartą umową
    1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
    2) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
  • gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w punkcie 1 i 2

 

Ośrodki wsparcia

Osoby, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają opieki i pomocy w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych mogą skorzystać z usług opiekuńczych i specjalistycznych dostępnych w ośrodku wsparcia – Środowiskowego Domu Samopomocy na pobyt dzienny lub całodobowy.

Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania  w życiu społecznym.

Okres korzystania z miejsca całodobowego pobytu w środowiskowym domu samopomocy nie może być jednorazowo dłuższy niż 3 miesiące, z możliwością przedłużenia do 6 miesięcy w uzasadnionych przypadkach, przy czym maksymalny okres pobytu całodobowego osoby w roku kalendarzowym nie może być dłuższy niż 8 miesięcy.

 

Pomoc w formie schronienia

 Do schronienia ma prawo osoba lub rodzina, jeżeli jest tego pozbawiona, która nie mieszka w lokalu mieszkalnym, nie jest zameldowana nigdzie na pobyt stały, a także osoba, która nie mieszka w lokalu mieszkalnym, pomimo zameldowania w nim na pobyt stały, ponieważ w lokum nie ma możliwości zamieszkania. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca:
– w schronisku dla osób bezdomnych zapewniającym osobom bezdomnym całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej. /Uchwała Nr 335/17 Rady Miejskiej Gminy Opatówek z dnia 20.12.2017r.w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności przez osoby bezdomne za pobyt w schroniskach dla osób bezdomnych/
– w noclegowni zapewniającej schronienie osobom bezdomnym, świadczącej tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach, której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia.
– w ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych, co najmniej w miejsca siedzące.

Pomoc w formie schronienia w ogrzewalni, noclegowni nie wymaga przeprowadzania przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydawania decyzji administracyjnej. Osoba bezdomna nie musi zwracać kosztów związanych z  przebywaniem w tych miejscach.

 

Tryb udzielania pomocy społecznej

 Świadczenia pomocy społecznej przyznaje się na ustny lub pisemny wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego bądź innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Pomoc społeczna może być udzielona z urzędu.

Podstawą do wydania decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia jest wywiad środowiskowy (rodzinny). Wywiad środowiskowy przeprowadza pracownik socjalny. Szczegółowo kwestie dotyczące przeprowadzania wywiadu środowiskowego określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 8 czerwca 2012r. (Dz. U. 2012, poz. 712 ze zm.)  w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu w dniach roboczych w godzinach pracy Ośrodka.

Celem wywiad środowiskowego  jest rozeznanie sytuacji bytowej, rodzinnej, zdrowotnej  i mieszkaniowej osoby (rodziny) ubiegającej się o pomoc.

Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia, a w sprawach niecierpiących zwłoki w terminie 2 dni roboczych. Osoba ubiegająca się o pomoc potwierdza własnoręcznym podpisem, iż dane zawarte w wywiadzie są zgodnie z prawdą.

Na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego i przedłożonych dokumentów przez wnioskodawcę, pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby (rodziny) i formułuje wnioski z niej wynikające stanowiące podstawę przyznania pomocy. Nie wyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego skutkuje odmową przyznania świadczeń pomocy społecznej.

Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji.

Zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego wszelkie sprawy załatwiane są niezwłocznie, nie dłużej niż w ciągu 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące.

W ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji, stronie przysługuje prawo do odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu ul. Częstochowska 12 za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Opatówku, ul. Plac Wolności 14, 62 – 860 Opatówek

 

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną

Osoby lub rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do współpracy  z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo przyznanych świadczeń, ich celowe niszczenie, bądź też marnotrawstwo własnych zasobów materialnych, a także ich nieracjonalne wykorzystywanie mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Również nie wywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcie może spowodować ograniczenie lub odmowę przyznania świadczenia.

Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz naliczenie nienależnie pobranych świadczeń. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu rodziny.

Przy przyznawaniu świadczeń pomocy społecznej mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks Postępowania Administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2017r poz. 1257) i Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku (Dz. U z 2017r poz. 1769 ze zm.)

 

Print Friendly, PDF & Email